Levensschets
‘Een prettige persoonlijkheid met twinkelende ogen en een gulle lach!’
Joannes Pieter Nagelhout werd door zijn vrienden met bovenstaande woorden gekenschetst. In de Nagelhoutzaal in het Kulturhus hangt een portret van dokter Nagelhout waarop echter ook een onderzoekende blik van de medicus te zien is. Kees Stoop heeft hem prachtig geschilderd.
Dokter Nagelhout heeft naast zijn werk als huisarts veel bezig gehouden met het verzamelen van kunst. Maar niet zomaar verzamelen. Het was zijn grote hobby en hij deed dat op een bijzondere manier door kunstenaars naar Holten te halen en in hotels te laten ‘leven en schilderen’. Voor de kost en inwoning werden mooie schilderijen als natuurlijk ruilmiddel gebruikt . Omgekeerd hebben ook kunstenaars uit Holten en omgeving een ‘Nagelhoutreis gemaakt’.
Ook de kunstverlotingen zijn bij de oudere inwoners van Holten nog bekend. Op een spannende en creatieve manier zijn zo schilderijen van eigenaar gewisseld en in mening huiskamer hangt nog een ‘winnend lot’ van de loterij aan de muur.
Roel H. Smit – Muller heeft een uitgebreide beschrijving van dokter Nagelhout en zijn kunstwerken geschreven met de titel, ‘J.P. Nagelhout medicus, mecenas en collectioneur’. Wij raden liefhebbers van harte aan om dit boek, beschikbaar via deze website, eens te lezen en zich te verwonderen over het bijzondere leven van Dokter Nagelhout.
Personalia Joannes Pieter Nagelhout 1901 – 1975
Geboren in Oude Niedorp (NH) op 11 juli als vierde kind van Jan Nagelhout (1869-1923) en Aaltje Schaap (1873-1947), broer van Jan Nagelhout 1895, Pieter 1898 en Neeltje 1899
Lager Onderwijs te Zijdewind (NH)
HBS te Alkmaar
Studie medicijnen Universiteit van Amsterdam
Huwelijk met Jacoba Wilhelmina Klijzing, wonende in Dwingeloo (huwelijk blijft kinderloos)
Vestiging als huisarts in Holten, opvolger van huisarts L.H. Bessinkpas
Eerste contacten met Nederlandse Reisvereniging, (NRV) Ministerie van Kunsten en Wetenschappen (O.K.W.) en de Nederlandse Federatie van Beroepsverenigingen van Kunstenaars (Federatie)
Proefuitzending naar het Zwitserse Alpengebied en Frankrijk
Organisatie hotelwerf-reizen naar Frankrijk, om in toeristenluwe periode verblijf te verschaffen aan Nederlandse kunstenaars. Vakanties werden gereserveerd om hotels te bezoeken, verwerven en te inspecteren
Realisatie van het Plan Nagelhout in samenwerking O.K.W., N.R.V. en de Federatie
Organisatie met Holtense hotels, zo ook in de regio voor het verschaffen van onderdak aan buitenlandse kunstenaars
Organisatie en oprichting Kunstclub Holten met lezingen en verloting onder de noemer Kunst en Publiek nader tot elkaar
Initiatief Landelijke verloting Opdrachtschilderijen. Deze loterij bleef bestaan tot 2000
Intensieve contacten met belangrijke beroepsmatige of in kunst geïnteresseerden personen zoals: Belcampo, Bremmer, Feltkamp, Lugard, Prange en Wentinck
Pensionering in 1967. Tot aan zijn laatste levensjaren bezig met de verbreiding van kunst en cultuur door velerlei activiteiten. Drs. Jaap Sijtsema neemt praktijk over
Nagelhoutreizen
Vanaf het begin van de jaren vijftig van de twintigste eeuw was de Holtense huisarts J.P. Nagelhout bezig om kunstenaars de gelegenheid te geven hun blik te verruimen doorvoor hen in een toeristenluwe periode een reis met verblijfplaats in het buitenland te verzorgen. Als dank voor een maandelijks verblijf, ontving de hotelier een schilderij. In de periode van 1949 t/m 1965 reisden zeker 170 kunstenaars naar Frankrijk en kwamen ca. 70 buitenlandse kunstenaars naar Holten. Als gevolg hiervan zwerven er vele kunstwerken van Nederlandse kunstenaars in Frankrijk en een aantal kunstwerken van buitenlandse kunstenaars in Nederland.
Kunstclub Holten
Van 1951 t/m 1973 werd eens per jaar o.l.v. J.P. Nagelhout in Hotel Holterman een kunstdubavond georganiseerd. Doelstelling was het publiek bij kunst te betrekken door lezingen en een loterij voor o.a. reisgeld voor uit te zenden kunstenaars.
Loterijen
Het bedrag dat met de loterij op de kunstclubavond werd verkregen werd gereserveerd voor reisgeld voor de kunstenaars die naar het buitenland gingen. De kopers van een lot konden een door een kunstenaar ter beschikking gesteld kunstwerk winnen. Deze loterij bleef tot aan de beëindiging van de kunstclub bestaan. Vanaf 1955 lanceerde Nagelhout ook een landelijke loterij met de titel Verloting Opdrachtschilderijen. Met een winnend lot kon de winnaar bij een zelf uitgezochte kunstenaar een kunstwerk bestellen.
De collectie Nagelhout
Tijdens zijn werkzame leven verwierf huisarts Nagelhout een aantal kunstwerken, waarvan 70 schilderijen en 3 beeldhouwwerken, die na zijn dood in 1975 in de echtelijke woning aan de Pastoriestraat in Holten achterbleven. Zijn echtgenote Coba Nagelhout-Klijzing doneerde in 1991 de collectie aan de toenmalige gemeente Holten onder de voorwaarde dat de verzameling in Holten moest blijven en als geschenk aan de bevolking van Holten moest worden beschouwd. De huidige voorzitter van SCNH, toen burgermeester Mr. Willem L.F.C. van Rappard, begeleidde de overdracht. De werken uit deze kerncollectie zijn alfabetisch en genummerd te traceren onder de letter N.
De Appendixcollectie Nagelhout
De appendixcollectie bestaat uit kunstwerken gerelateerd aan de Collectie Nagelhout, die na de officiële overdacht van de kerncollectie toegevoegd zijn. De kunstwerken zijn alfabetisch op kunstenaarsnaam geregistreerd en te herkennen aan de letters M.G. en S.
Nagelhout gerelateerde kunstwerken uit een later gevonden map.
Nagelhout gerelateerde werken uit de collectie van de voormalige gemeente Holten.
Schenkingen verworven door o.a., Loterijen, Nagelhoutreizen, kunstenaars en particulieren.
